Stwardnienie rozsiane

Opis schorzenia

Stwardnienie rozsiane (SM) to jedna z najczęściej występujących w światowej populacji  chorób układu immunologicznego, która dotyka ośrodkowego układu nerwowego (mózgu i rdzenia kręgowego). Przyczyną stwardnienia rozsianego jest wadliwe działanie układu odpornościowego (immunologicznego). W SM układ odpornościowy atakuje warstwę ochronną nerwów – mielinę. Mielina zabezpiecza nerwy przez zniszczeniem, a także pozwala na szybsze przesyłanie sygnałów nerwowych. Proces uszkadzania mieliny przez komórki układu odpornościowego nazywamy demielinizacją. W miejscu, w którym mielina zostaje zaatakowana, powstaje zapalenie, powodujące zaburzenia w przepływie impulsów nerwowych. Dochodzi do spowolnienia lub z czasem nawet całkowitego zahamowania przepływu informacji nerwowych. To z kolei prowadzi do  pojawiania się objawów stwardnienia rozsianego. Jeżeli uszkodzenie mieliny jest poważne, w tym miejscu powstaje stwardniała blizna. W zależności od miejsca powstania blizny w mózgu lub rdzeniu kręgowym dochodzi do zaburzenia lub wstrzymania danej funkcji organizmu. Wraz postępem procesu chorobowego uszkodzeń w ośrodkowym układzie nerwowym przybywa, mielina zanika, a aksony, czyli włókna nerwowe zostają utracone. Dlatego objawy SM nie cofają się, a z czasem pogłębiają. Stwardnienie rozsiane ma trzy główne postacie:

• rzutowo-remisyjną (ang. relapsing-remitting MS, RRMS),
• pierwotnie postępująca (ang. primary progressive MS, PPMS),
• wtórnie postępująca (ang. secondary progressive MS, SPMS)

Stwardnienie rozsiane nazywane jest chorobą młodych dorosłych, ponieważ najczęściej diagnozowane są osoby w wieku 20-40 lat. Wśród zdiagnozowanych na rzutowo-remisyjną postać przeważają kobiety, natomiast w przypadku pierwotnie postępującej postaci SM nie widać różnicy w zachorowalności w zależności od płci. Należy pamiętać, że na stwardnienie rozsiane chorują również dzieci, a także osoby starsze (po 50 roku życia). SM jest najczęstszym powodem o podłożu neurologicznym niepełnosprawności u młodych dorosłych.

Objawy/dolegliwości

Stwardnienie rozsiane charakteryzuje się uszkodzeniami określonych obszarów ośrodkowego układu nerwowego. Objawy SM są efektem zapaleń w mózgu i rdzeniu kręgowych, a to jaki objaw wystąpi u danej osoby zależy od tego, która część została objęta zapaleniem.

• objawy wczesne:
  • zaburzenia widzenia (zapalenie nerwu wzrokowego),
  • zaburzenia czucia w kończynach,
  • stopniowo narastający niedowład,
  • zaburzenia równowagi,
• objawy przewlekłe:
  • zaburzenia czucia,
  • zaburzenia ruchowe,
  • zaburzenia równowagi i koordynacji ruchów,
  • drżenia,
  • przewlekłe zmęczenie,
  • zaburzenia funkcji zwieraczy,
  • spastyczność,
  • zaburzenia funkcji seksualnych,
  • ból,
  • zaburzenia funkcji poznawczych,
  • zaburzenia nastroju,
  • dyzartria,
  • dysfagia.

Badania w zakresie obszaru