Ostre zespoły wieńcowe

Opis schorzenia

Ostre zespoły wieńcowe są rodzajem choroby wieńcowej, czyli stanu niedokrwienia mięśnia sercowego związanego ze zmianami w tętnicach wieńcowych. Do ostrych zespołów wieńcowych dochodzi, kiedy wystąpi nagłe zaburzenie równowagi między zapotrzebowaniem mięśnia sercowego na tlen a dostarczeniem tlenu. Najczęściej przyczyną takiego stanu jest miażdżyca tętnic wieńcowych, a dokładniej zmniejszenie drożności tętnicy wieńcowej przez zakrzep, który powstaje na uszkodzonej blaszce miażdżycowej. Ostre zespoły wieńcowe są wynikiem współwystąpienia przynajmniej kilku czynników. Należą do nich:

• bodziec uszkadzający blaszkę miażdżycową, którym może być np. wzrost ciśnienia tętniczego,
• podatność blaszki na uszkodzenie (tzw. niestabilność), która sprawia, że bodziec jest w stanie uszkodzić blaszkę miażdżycową, przy czym nie każde uszkodzenie blaszki powoduje wystąpienie ostrego zespołu wieńcowego,
• skłonność do tworzenia zakrzepu wewnątrz tętnic.

Do ostrych zespołów wieńcowych należy zawał serca z uniesieniem odcinka ST (STEMI) oraz zawał serca bez uniesienia odcinka ST (NSTEMI) i niestabilna dławica piersiowa.

Objawy/dolegliwości

Najbardziej typowym objawem ostrego zespołu wieńcowego jest ból w klatce piersiowej o następujących cechach:

• zwykle bardzo silny, piekący, dławiący, gniotący lub ściskający,
• zlokalizowany zazwyczaj za mostkiem, odczuwany na większym obszarze,
• na ogół trwa co najmniej 20 min i stopniowo narasta,
• u 10–20% chorych promieniuje do żuchwy, lewego barku lub lewego ramienia (dalej zwykle do nadgarstka i palców ręki) albo do górnej części brzucha, rzadko do pleców (do okolicy między łopatkami),
• nie zmniejsza się po przyjęciu nitrogliceryny pod język.

Inne objawy to:

• duszność (najczęściej u osób w podeszłym wieku),
• kaszel z odkrztuszaniem (w skrajnych przypadkach, kiedy dochodzi do obrzęku płuc – pienista, różowo podbarwiona plwocina),
• osłabienie,
• zawroty głowy,
• stan przedomdleniowy lub omdlenie,
• kołatanie serca,
• ból w górnej części brzucha na środku lub po prawej stronie z towarzyszącymi nudnościami, a nawet wymiotami, czasem może być jedyną dolegliwością,
• niepokój lub lęk, strach przed zbliżającą się śmiercią – zwłaszcza u osób z silnym bólem w klatce piersiowej.

Badania w zakresie obszaru